Χαιρετισμός ΓΓ ΥΔΔΑΔ – Εκδήλωση για τη δικαστική μεσολάβηση,
Εφετείο Αθηνών,
27 Μαΐου 2013
Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε του Εφετείου Αθηνών,
Αξιότιμοι Κύριοι Δικαστές και Καθηγητές,
Φίλες και φίλοι, Συνάδελφοι
Θα ήθελα κατ’ αρχάς να συγχαρώ τη Διοίκηση του Εφετείου Αθηνών, τη Νομική Σχολή της Αθήνας και βεβαίως τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, για τη διοργάνωση της σημερινής επίκαιρης ημερίδας, και να τους ευχαριστήσω για την τιμητική προς το πρόσωπό μου πρόσκληση.
Για μένα η χαρά και η ευχαρίστηση είναι ακόμη μεγαλύτερη. Θα μου επιτρέψετε, εξάλλου, να επιφυλάξω στον εαυτό μου μία «πατρική» σχέση με τον θεσμό της δικαστικής μεσολάβησης, την αναγκαιότητα και τα οφέλη του οποίου αξιολογούμε και αναλύουμε στη σημερινή εκδήλωση.
Και τούτο διότι η ιδέα της εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών αποτελούσε για εμένα βασική στόχευση και κυρίαρχη προτεραιότητα, τόσο κατά την πορεία μου ως ενεργού μέλους της δικηγορικής κοινότητας, όσο και από τη σημερινή μου θέση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Για εμένα προσωπικά αλλά και για αρκετούς ακόμη συναδέλφους δικηγόρους και μέλη της νομικής κοινότητας, η μοναδική λύση στο διαχρονικό «δικαστικό πρόβλημα» της Χώρας περνούσε ανέκαθεν μέσα από μια γενναία αλλαγή κουλτούρας.
Μέσα από την εγκαθίδρυση ενός σύγχρονου νομικού πολιτισμού, ο οποίος σήμερα εισάγεται στην Ελλάδα με τους νέους, καινοτόμους θεσμούς, όπως η δικαστική μεσολάβηση και η διαμεσολάβηση που κι αυτή με τη σειρά της αποτελεί απτή πραγματικότητα.
Η σύνδεση και ο συσχετισμός των εναλλακτικών μορφών επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών με την οικονομία και την επιχειρηματικότητα είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Βασικό και κύριο προαπαιτούμενο κάθε ιδιωτικής επένδυσης, ελληνικής ή ξένης, είναι η ασφάλεια δικαίου, η βεβαιότητα δηλαδή για απαρέγκλιτη εφαρμογή του Νόμου και η σιγουριά για ταχεία και ποιοτική απονομή της Δικαιοσύνης σε όσες και όποιες διαφορές κι αν ανακύψουν στους κόλπους της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Η σύγχρονη ελληνική δικαστική πραγματικότητα, με τις οδυνηρές καθυστερήσεις, την αναποτελεσματική λειτουργία των δικαιοδοτικών οργάνων, παρά τις νομοθετικές επεμβάσεις και παρά τον προσωπικό αγώνα των Ελλήνων δικαστών, κάθε άλλο παρά βοηθούν στη δημιουργία του υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος που τόσο ανάγκη έχει η πατρίδα μας σήμερα. Η ανάγκη για δράση και καινοτομία είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική.
Η δικαστική διαμεσολάβηση καθώς και ο απολύτως συγγενικός θεσμός της διαμεσολάβησης μπορούν να αποτελέσουν μία ηχηρή, πειστική απάντηση του ελληνικού νομικού κόσμου στο φαινόμενο της κρίσης εμπιστοσύνης πολιτών και επιχειρήσεων στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Κι αν με τη διαμεσολάβηση του Ν. 3898/2010 ο «λόγος» δίδεται στα ίδια τα μέρη να επιλύσουν τη διαφορά τους με τη βοήθεια πιστοποιημένου διαμεσολαβητή, στους κόλπους της δικαστικής μεσολάβησης, ο «πρωταγωνιστικός» ρόλος περνά στον δικαστή. Είναι η πρώτη φορά που ο Έλληνας δικαστής κατεβαίνει από την Έδρα και συνδιαλέγεται με τους διαδίκους, αποκτά εξουσία πρωτοβουλίας και αναζητά μαζί με τα μέρη τη βέλτιστη δυνατή λύση. Αξιοποιεί τις επιστημονικές του γνώσεις αλλά και -κυρίως- τις διαπραγματευτικές του δεξιότητες και δεν απονέμει απλώς αλλά συν-διαμορφώνει τη Δικαιοσύνη και την ενδεδειγμένη λύση στην κάθε υπόθεση.
Η ανάδειξη του δικαστικού μεσολαβητή σε εγγυητή της κοινωνικής ειρήνης και φορέα άμεσης και αποτελεσματικής επίλυσης εμπορικών και αστικών διαφορών δημιουργεί μία ελκυστική εικόνα για τη σύγχρονη ελληνική Δικαιοσύνη. Το ελληνικό δικαστικό σύστημα συνεισφέρει ενεργά στη δημιουργία ενός καλύτερου, πιο ελκυστικού οικονομικού περιβάλλοντος κι ενός πιο στέρεου εδάφους για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα από την εφαρμογή του θεσμού στα Πρωτοδικεία της Χώρας και κυρίως το μεγαλύτερο εξ αυτών, το Πρωτοδικείο Αθηνών, αφ’ ενός επιβεβαιώνει την ορθότητα της καθιέρωσης του νέου θεσμού, αφ’ ετέρου υπογραμμίζει την κοινωνική ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική επίλυση των διαφορών. Οι δικαστικοί μεσολαβητές στο Πρωτοδικείο Αθηνών έχουν να επιδείξουν ποσοστό διευθέτησης διαφορών υψηλότερο του 60% (!!!), επί του συνόλου των αιτήσεων, στοιχείο που διαψεύδει όσους αμφισβητούσαν τον νέο μηχανισμό πριν καν αρχίσει η καθημερινή εφαρμογή του.
Κυρίες και κύριοι,
Δεν θα ήταν υπερβολικό να υποστηρίξει κανείς ότι βρισκόμαστε σε μία εποχή αναθεωρήσεων. Σε μερικούς μήνες θα τεθούν σε εφαρμογή οι νέοι Βασικοί Κώδικες Δικονομίας, όχι με τροποποίηση αλλά πλήρη αντικατάσταση των παλαιών νομοθετημάτων, με νέους, προσαρμοσμένους στη σύγχρονη πραγματικότητα νόμους, με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και των νέων, διεθνών αντιλήψεων και βέλτιστων πρακτικών στον χώρο της Δικαιοσύνης. Η συνδιαλλαγή, η σύνθεση αντίθετων συμφερόντων αποκτά πλέον κυρίαρχη θέση στο νέο δικαιικό σύστημα
Η αλλαγή στη νομική μας παιδεία είναι η κυρίαρχη συνθήκη για την επιτυχία κάθε μεταρρύθμισης στο χώρο της Δικαιοσύνης. Η διάθεση για διαπραγμάτευση, η προθυμία για διάλογο και συνεννόηση και η προσπάθεια αποφυγής της στείρας και πολυδάπανης σε χρόνο και χρήμα αντιδικίας ασφαλώς δεν «γεννιούνται» από τη μία μέρα στην άλλη. Μπορούν όμως να αποτελέσουν αντικείμενο διδασκαλίας, ως πρότυπα συμπεριφοράς, επαγγελματικές πρακτικές και εν τέλει στάσεις ζωής. Η παρουσία της Νομικής Σχολής Αθηνών ως συνδιοργανωτή της σημερινής εκδήλωσης επιβεβαιώνει την αισιοδοξία μας, ότι οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών θα βρουν τη θέση που τους αρμόζει στα προγράμματα των νομικών σπουδών στα ελληνικά Πανεπιστήμια.
Έχοντας λοιπόν το βλέμμα μας στραμμένο στο μέλλον, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε ότι η δικαστική μεσολάβηση αξίζει της προσοχής, της υποστήριξης και της εμπιστοσύνης όλων μας. Η σύντομη αλλά ευοίωνη εμπειρία των Πρωτοδικείων, μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε ότι με την επιστημονική επάρκεια και την εμπειρία των Ανώτερων Δικαστών που από σήμερα «πιάνουν δουλειά» ως μεσολαβητές στα Εφετεία όλης της Χώρας, ο θεσμός θα φέρει ακόμη περισσότερα και πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Το «βάρος» της υποστήριξης της δικαστικής μεσολάβησης, μοιραία, πέφτει σε μας, σε σας, τους δικηγόρους και τους νομικούς της πράξης. Ο δισταγμός και η αναβλητικότητα δεν θα καταφέρουν τίποτε άλλο παρά να μας κρατήσουν κι άλλο πίσω, στα σημερινά αδιέξοδα.
Από σήμερα κιόλας, βγείτε μπροστά και δυναμικά προσπαθήστε να ανακαλύψετε τις ευεργετικές λειτουργίες και συνέπειες της δικαστικής μεσολάβησης. Κτυπήστε την πόρτα του δικαστικού μεσολαβητή στο Πρωτοδικείο αλλά και στο Εφετείο όπου εκκρεμεί η υπόθεσή σας, εμπιστευθείτε τις ικανότητές του και γίνετε εσείς αυτοί που θα οδηγήσετε τους διαδίκους στην οριστική λύση. Πιστέψτε με, τα οφέλη για όλους θα είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τη διαιώνιση μιας αντιδικίας.
Με αυτόν τον τρόπο γινόμαστε όλοι πραγματικοί συλλειτουργοί στην απονομή της Δικαιοσύνης και βασικοί συντελεστές στην οριστική επίλυση των προβλημάτων της.
Σας ευχαριστώ πολύ.